Objawy niedoboru żelaza

Według badań Światowej Organizacji Zdrowia, niedobór żelaza w organizmie to jeden z najczęściej występujących niedoborów żywieniowych w populacji na całym świecie. Najbardziej narażone na niedobory żelaza są kobiety, osoby starsze, chorzy przewlekle, oraz osoby stosujące diety eliminacyjne np. wegetarianie, weganie.

Żelazo – co warto wiedzieć?

Żelazo pełni istotną funkcję w organizmie ludzkim. Jest odpowiedzialne za niespełna 200 procesów biochemicznych zachodzących w ustroju. Są to między innymi reakcje enzymatyczne, przechowywanie i transport tlenu (hemoglobina). Wchłanianie żelaza odbywa się w dwunastnicy, oraz w niewielkim stopniu w okrężnicy. Głównym związkiem odpowiedzialnym za proces regulacji poziomu żelaza jest hepcydyna produkowana w wątrobie, której stężenie spada w stanach niedoboru żelaza.

Niedobory żelaza a morfologia krwi.

Poniżej zamieszczamy listę badań, które warto wykonać w diagnostyce niedoborów żelaza. Niskie wartości w wynikach mogą wskazywać na niedokrwistość.

 Lista przydatnych badań:

Hb - hemoglobina,
MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince,
MCV - średnia objętość krwinek,
% HYPO - procent erytrocytów hipochromicznych,

Ferrytyna - wskazuje na stan zapasów żelaza, jest białkiem ostrej fazy.

Objawy i powikłania wynikające z niedoboru żelaza.

Najczęstsze objawy niedoboru żelaza to przewlekłe zmęczenie, znużenie, anemia, senność, bladość powłok skórnych, częste infekcje oraz trudno gojące się rany. Jak pokazują badania, w przypadku kobiet w ciąży odpowiedni poziom żelaza chroni przed przedwczesnym porodem, zmniejszając także ryzyko krwotoków poporodowych.

U ludzi starszych, przewlekle chorych, stosujących wiele leków na różne schorzenia, chociażby takich jak popularne leki na zgagę, czy też leki przeciw bólowe, dochodzi do zmian w przewodzie pokarmowym, które upośledzają wchłanianie żelaza i prowadzą do jego niedoboru. Bardzo często objawem tego stanu, jest chociażby nietolerancja dłuższego wysiłku fizycznego.

W przypadku diety eliminacyjnej takiej jak np. dieta wegetariańska lub wegańska, obserwuje się często objawy braku odpowiedniej ilości żelaza w ustroju. Wiąże się to głównie z brakiem dobrze zbilansowanej diety, przyjmowaniem żelaza w postaci niehemowej, pochodzącego wyłącznie z produktów roślinnych, którego biodostępność dla organizmu jest niska. Również osoby uprawiające sport niezwykle często borykają się w niedokrwistością, co często przekłada się na niższą wydolność fizyczną (niedotlenienie w wyniku braku odpowiedniej ilości żelaza uczestniczącego pośrednio w transporcie tlenu do komórek). Jak pokazują badania, w przypadku osób z chorobami sercowo-naczyniowymi, odpowiednio wysoki poziom tego składnika diety zmniejsza ryzyko dalszych, poważniejszych dla zdrowia powikłań takich jak np. śmierć w wyniku niewydolności serca.

Źródła żelaza.

Dla utrzymania prawidłowego poziomu żelaza we krwi, zalecane jest spożywanie mięsa i ryb (źródło żelaza hemowego o wysokiej biodostępności), przynajmniej 4 razy w tygodniu. Należy pamiętać o tym, że witamina C poprawia wchłanianie żelaza, natomiast fityniany pochodzące ze zbóż, czy też roślin strączkowych, mogą wpływać na ograniczenie jego dostępności. Pamiętajmy także o tym że kawa i herbata ze względu na zawartość polifenoli może pogarszać wchłanianie żelaza, więc poobiednią kawę lub herbatę starajmy się pić co najmniej godzinę po posiłku. W przypadku znacznych niedoborów warto sięgnąć po suplementy żelaza, oczywiście po konsultacji ze specjalistą.

Pozdrawiamy.
Redakcja dbamyozdrowie.pl